Best day ever!!
Taal doet er toe. Het geeft woorden aan wat we denken, hoe we ons voelen, wat we geloven. Het brengt ons mensen nader tot elkaar.
Half zittend-liggend op z’n bed, enigszins leeg voor zich uit kijkend, gordijnen grotendeels dicht, kom ik binnen in een schemerige cel.
De bewaarder die de deur voor me heeft opengedaan, heeft me ingelicht dat deze nieuwe binnenkomst nogal ‘simpel’ is, licht verstandelijk beperkt. En dat ie uit Litouwen komt.
Ik stel me voor, in het Engels, we geven elkaar een hand, en aansluitend gebaar ik naar de bewaarder dat ik vanaf hier wel alleen met hem kan, wil zijn. Vanaf de rand van zijn bed ontspint zich vrij snel een goed gesprek, in, weliswaar gebroken, redelijk Engels. Deze jongeman is allesbehalve verstandelijk beperkt. Hij ziet er weliswaar behoorlijk jong uit voor zijn 25 jaar, maar zijn ogen kijken onderzoekend de wereld in. Zijn Engels hapert, maar hij spreekt vloeiend Russisch, en vloeiend Lets, zijn moedertaal. Hij is geen Litouwer, maar komt uit Letland, niet verstandelijk beperkt maar anderstalig.
Al vrij snel komt ons gesprek op de aanleiding voor zijn verblijf in deze PI. Het is een verhaal met veel bekende elementen. Over een economisch kansloze thuiswereld, maar ook over een harde en eenzame werkelijkheid in Nederland. Alcohol biedt troost, maar ook problemen, ruzies, geweld. ‘I have problem with alcohol’, ‘for me alcohol is devil’. Het is een kernachtige samenvatting van zijn situatie nu, van de problemen in zijn leven, en in zekere zin van zijn levensbeschouwelijke visie. Hij weet waar het fout gaat, maar heeft nog geen oplossing voor hoe het anders zou kunnen, zou moeten.
Wanneer ik hem vraag of er contact is met thuis, of hij zich staande houdt in zijn detentie, blijkt het allemaal niet zo gemakkelijk te zijn. De dagen zijn lang en leeg, en ondanks televisie, is het veelal Engelstalige aanbod eerder bewegend behang dan iets waarmee hij zijn gedachten kan verzetten. Hij blijkt graag te willen lezen, in het Lets, of Russisch, maar ze hebben hem niet opgehaald om naar de bibliotheek te gaan. Ik probeer het die dag voor hem te regelen.
De volgende dag komen we elkaar weer tegen op de afdeling. Aangezien hij, wellicht onbedoeld, nog steeds over het hoofd wordt gezien door het personeel op de afdeling, neem ik hem mee naar de bibliotheek. Op zijn knieën voor het bescheiden plankje met Russische boeken, leeft hij op. Een voor een gaan ze door zijn hand en maakt hij een zorgvuldige afweging. Zodra ik hem ook nog een Bijbel aanreik, alleen voor hem, schiet hij bijna vol, en stopt met waterige ogen het kleinood in de zakken van zijn ‘Hoodie’. De bibliothecaris helpt ons, en geeft aan dat hij naast 7 boeken ook nog 3 muziek cd’s mag lenen. Met grote ogen kijkt hij ons beiden aan ‘Realy’?
Onderweg naar de CD bakken roept hij uit ‘Best day ever!’, en even later op de afdeling met zijn handen om de mijne nogmaals: ‘Best day ever!’.
Zijn dag, maar ook mijn dag kan niet meer stuk. In een somber en duister bestaan, van eenzaamheid en verveling, is een beetje licht binnengekomen. Gewoon, door mens te zijn, van mens tot mens een menselijk gezicht, in menselijke taal. Met elkaar hebben we woorden van het hart gevonden. Volgens mij is dat dezelfde taal die Jezus 2000 jaar geleden sprak, dezelfde taal die bij de schepping klonk. Best day ever …
R.K. Justitiepastor Albert
28 november 2024