Betrokkenheid van vrijwilligers is wezenlijk voor het protestantse en het rooms-katholieke justitiepastoraat. Vrijwilligers vertegenwoordigen mede de kerk namens wie de justitiepastores gezonden zijn en vormen een brug tussen binnen en buiten. Daarom zijn vanaf het begin af aan vrijwilligers betrokken bij het justitiepastoraat.
De ervaring leert dat het contact van ingeslotenen met vrijwilligers van uitermate groot belang is. Zij ervaren door de aanwezigheid en betrokkenheid van vrijwilligers dat de maatschappij hen niet opgegeven heeft en naar hen omkijkt. Ook omgekeerd kunnen de vrijwilligers naar hun achterban communiceren wat gevangenisstraf inhoudt en welke ervaringen zij in contact met gedetineerden opdoen.
De vrijwilligers zijn betrokken bij kerkdiensten en gespreksgroepen; zij zijn actief als bezoekvrijwilligers of zijn betrokken bij bijzondere activiteiten (Alpha-cursus, activiteiten rondom christelijke feestdagen, vader-kind-dagen enzovoort). De vrijwilligers zijn allen gescreend (VOG) en ontvangen op regelmatige basis scholing door Exodus Nederland, bij wie alle betrokkenen als vrijwilligers ingeschreven zijn. Exodus Nederland is de grootste landelijke organisatie die met professionals en vrijwilligers opvang en begeleiding biedt aan ex-gedetineerden, gedetineerden en hun familieleden.
Naast deze vrijwilligers zijn vooral bij kerkdiensten regelmatig musici, koren of muziekgroepen betrokken. Ingeslotenen waarderen deze betrokkenheid over het algemeen enorm.
Verder zijn bij verschillende inrichtingen in Nederland diaconale stichtingen opgericht die (gezinnen van) ingeslotenen van alle gezindten willen ondersteunen en ook ex-gedetineerden willen begeleiden bij de overgang van binnen naar buiten (nazorg).
Naast de directe betrokkenheid van vrijwilligers in de inrichtingen is de bredere (kerkelijke) achterban zeer betrokken bij het werk in de inrichtingen van justitie. Zo steunen op meerdere plaatsen kerken het werk ook materieel. Voorbeelden hiervan zijn Fruit-acties, Kerst-acties, kleding-voorziening, bloemen in kerkdiensten en paasgroeten voor gedetineerden in binnen- en buitenland).
