De warrigheid voorbij

Of ik de eskimokus wil doen? Acht klontjes suiker in de koffie doen, en dat drie keer achter elkaar. En wist je dat bloemen door de duivel zijn uitgevonden om mensen te verleiden? Eraan ruiken is zondig.

Een gespreksgroep leiden met gedetineerden met een psychiatrische achtergrond is gegarandeerd een beleving. De stelligheid waarmee de meest vrije denkbeelden verkondigd worden is vaak moeilijk te evenaren, ook na jaren van wetenschappelijke studie. Het is soms lastig om het gevoel te krijgen dat een gesprek zinvol is geweest. Zeker in het licht van een mooie quote van de Deense filosoof Kierkegaard. Hij schreef dat als je werkelijk wilt slagen in het begeleiden van anderen, je eerst de ander moet vinden waar hij te vinden is. Dan is werkelijke communicatie pas mogelijk. Het lijkt bijna op sjamanisme. Maar het is ook goed om te beseffen dat als een gedetineerde meer dan twintig uur per dag op kamer zit, ieder goedbedoeld bezoek welkom is. Of het nou ‘zinnig’ was of niet.

Ik sprak eens een man die zo druk en snel sprak dat het leek alsof hij binnen het tijdsbestek van één uur zijn hele leven wilde vertellen. Na dit gesprek stuiterde het in mijn hoofd en kwam de gedachte in me op dat als het altijd zo zou verlopen, ik het niet lang vol zou houden. Maar omdat deze man langer bleef dan verwacht hadden we ook veel meer tijd dan deze ene keer. De gesprekken werden steeds rustiger en op een dag zaten we zelfs de religieuze betekenis van zijn dromen uit te pluizen. Door de tijd te nemen hadden we in de diepte aanknopingspunten gevonden en waren we de warrigheid voorbij.

Justitiepastor Martijn