Wij zijn Kerk

Paus Franciscus heeft het afgelopen jaar iedereen gevraagd mee te denken over de synodale kerk. Die vraag is naar verschillende groepen gelovigen gestuurd en zo ook naar ons, werkzaam in het justitiepastoraat. Een aantal malen is er een werkgroep bijeengekomen om te praten over de thema's; communio, participatio en missio. Oftewel gemeenschap, participatie en zending. Zo hebben we nagedacht over wat het betekent om kerk te zijn. Want onze gemeenschap, de mannen en vrouwen in detentje, wat voor allegaartje het ook is, is een kerk.

Wij zijn Kerk. Iedere zondag komen de boeven bijeen in het stiltecentrum. Het stiltecentrum is op zondag ingericht als kerk en op vrijdag worden de tapijten neergelegd gericht op Mekka. De linoleumvloeren en het systeemplafond maken het lastig om een mooie liturgische ruimte te creëren. Maar is het is een kerk. We weten dat er maar 2 of 3 in Zijn naam bijeen hoeven te komen, en ook al is het op oranje linoleum, daar is heilige grond.

Wij zijn Kerk. Een kerk waar door sommige op de eerste rij gebeden wordt alsof hun toekomst ervan af hangt. En vier rijen naar achteren wordt er gesmoesd, gelachen of worden er afspraken gemaakt, plannen gesmeed. Zo lang ze maar niet achter de deur hoeven, al het vermaak is welkom. Maar als de pastor spreekt zijn ze stil. Als er gelezen wordt uit de Bijbel, wordt er geluisterd. Zoals de zaaier niet weet waar het zaad valt, weet ik niet wat er met het Woord gebeurt. Mijn gebed is dat hun hart open en ontvankelijk is om het Woord te verstaan. En dat de Geest mag waaien en mag bewegen wat ik niet kan bewegen.

Wij zijn Kerk. Het licht van de paaskaars brandt. En van dit licht worden de waxinelichtjes onder het Maria-icoon aangestoken. Die vlammetjes staan voor kinderen die verjaardagen vieren waar papa niet bij is, voor moeders die begraven worden zonder afscheid van hun zoon.

Wij zijn Kerk. We bidden de woorden van het Onze Vader zoals ze op zondag gebeden worden in iedere kerk in Nederland en in iedere kerk op de wereld, ieder in zijn eigen taal. Niet alleen in dat stiltecentrum, maar samen met die éne heilige Kerk, het lichaam van Christus, klinkt ons gebed om barmhartigheid en ontferming over ons leven. En ik spreek een zegen uit, hopende dat het beklijfd, dat het leven eens makkelijker wordt.

Een naamgenoot van de Paus wil mij niet vertellen wat hij heeft gedaan. Hij vertrouwt mij wel, maar hij vertrouwt mijn werkgever niet. Wat hij mij vertelt kan afgeluisterd worden. Mondjesmaat en tussen de regeltjes door krijg ik een beeld van zijn zondig en gewelddadig leven. Er zijn zonden die niet vergeven kunnen worden, vertelt hij mij, veel te jong om zijn leven op te geven. Ik wil hem vertellen dat dat niet zo is, maar dat doe ik pas als ik hem hoor zeggen dat hij ook echt vergeven wil worden. Toen de Paus in Rome pas geinstalleerd was werd hij geinterviewd. "Wie is Jorge Bergolio?" was de eerste vraag en zijn antwoord was "een zondaar". Mijn ogen zien overeenkomsten en verschillen en ik vraag mij af wat Zijn ogen zien als Hij naar ons kijkt.

Wij zijn Kerk. Een kerk van zondaars.

R.k. Justitiepastor Petra